Küresel elektrikli araç sektörü, beklenmedik bir darboğazla karşı karşıya kalabilir. Ancak bu kez sorun, daha önce yaşanan tedarik zinciri krizlerinden farklı bir karakter taşıyor. Sektörü tehdit eden temel problem, devasa boyutlara ulaşan bir batarya arz fazlasına dönüşmüş durumda. Uluslararası danışmanlık şirketlerinin son dönemde yayınladığı analizler, küresel pil üretim kapasitesinin tüm büyük pazarlardaki gerçek talebin çok üzerinde seyrettiğini ortaya koyuyor.
Kuzey Amerika bölgesindeki batarya üretim tesisleri, pazarın mevcut ihtiyaçlarının 1,9 katı kadar üretim kapasitesine sahip bulunuyor. Avrupa'da bu oran 2,2 seviyelerine kadar yükselirken, Çin'de ise durum çok daha vahim bir tablo çiziyor. Çin'deki üretim kapasitesi, iç pazarın talebinin 5,5 katı üzerinde seyrediyor. Bu dengesizlik, daha birkaç yıl önce yarı iletken krizini aşmak için büyük yatırımlar yapmak zorunda kalan otomotiv sektörünü yeni bir sınavla karşı karşıya bırakıyor.
Sorunun en önemli kaynağını, Çin'deki aşırı kapasite birikimi oluşturuyor. Uzun yıllar boyunca devlet sübvansiyonlarıyla desteklenen Çin batarya endüstrisi, şimdi ciddi bir baskı altına giriyor. Batılı ülkelerin uygulamaya koyduğu gümrük vergileri ve korumacı politikalar, Çin menşeli elektrikli araçların, hibrit modellerin ve bileşenlerinin ihracatını önemli ölçüde kısıtlıyor. Bu durum, Çin'in devasa üretim kapasitesini absorbe edecek pazar bulmasını giderek zorlaştırıyor.
Ancak uzmanlar, sorunun sadece Çin ile sınırlı olmadığının altını çiziyor. AlixPartners Kıdemli Başkan Yardımcısı Rohit Gujarathi, küresel ölçekte değerlendirme yapıldığında talebin beş katı ile üç katı arasındaki farkın çok da anlamlı olmadığını belirtiyor. Gujarathi, "Nereye giderseniz gidin, kapasite hâlâ talebin çok ötesinde" diyerek sektörün yaklaşan fırtınaya hazırlıklı olması gerektiği uyarısında bulunuyor.
Peki elektrikli araç sektörü bu denli hızlı gelişirken talep neden beklenen seviyelerde gerçekleşmiyor? Uzmanlar, tüketici tarafındaki yavaşlamayı birkaç temel faktöre bağlıyor. Yüksek satın alma fiyatları, birçok ülkede devlet teşviklerinin geri çekilmesi ve altyapı yatırımlarındaki yetersizlikler, elektrikli araçlara olan talebin beklenen seviyelere ulaşamamasının başlıca nedenleri arasında gösteriliyor. Yapılan tüm pazar araştırmaları, tüketicilerin teknolojik yeniliklere sıcak baksa da nihai karar aşamasında fiyat hassasiyetinin belirleyici olduğunu ortaya koyuyor.
Arz fazlasının batarya fiyatlarında geçici bir düşüş yaratabileceği öngörülse de üretim maliyetlerinin yüksek seviyelerde seyretmeye devam etmesi, otomobil üreticilerinin bu düşüşü kalıcı hale getirmesini zorlaştırıyor. Bu durum, otomotiv şirketlerinde daha düşük kâr marjlarına, batarya üreticilerinde ise artan finansal streslere yol açıyor. Sektörün aynı zamanda pil teknolojisi geliştirme yatırımlarını sürdürmek zorunda olması, finansal baskıyı daha da artırıyor.
Amerika Birleşik Devletleri'nde durum daha da karmaşık bir hal alıyor. Federal hükümetin elektrikli araç vergi indirimlerini sonlandırması ve emisyon standartlarında gevşemeye gitmesi, pazarın büyüme dinamiklerini olumsuz etkiliyor. Bu politik değişiklikler, elektrikli araç adoptasyonunu destekleyen iki temel mekanizmayı devre dışı bırakarak, 2025 sonrası dönemde pazar daralması riskini beraberinde getiriyor.
AlixPartners'ın hazırladığı projeksiyonlar, kapasite-talep oranının 2028 yılına kadar 2,4 seviyesine yükseleceğini ve 2030 yılına kadar bu seviyede kalacağını öngörüyor. Şirket aynı zamanda elektrikli araç adoptasyon tahminlerinde de önemli bir revizyona gidiyor. 2030 yılına kadar yeni araç alıcılarının sadece %18'inin elektrikli araç tercih edeceği öngörüsü, geçen yılki %36'lık projeksiyonun oldukça altında kalıyor.
Sektörün bu zorlu tablo karşısındaki tepkisi, küçülme ve yeniden yapılanma stratejileri şeklinde kendini gösteriyor. Otomobil üreticileri ve tedarikçileri, aşırı kapasite sorunuyla başa çıkabilmek için mevcut tesislerini birleştirerek yatırım planlarını gözden geçiriyor. General Motors'un LG Energy Solution ile ortak yürüttüğü batarya girişimindeki hisselerini satması, bu stratejinin somut örneklerinden birini oluşturuyor. Diğer bazı şirketler ise elektrikli araç bataryası üretim tesislerini, enerji depolama sistemleri üretecek şekilde dönüştürüyor.
Aynı zamanda, birçok otomotiv devi maliyetleri düşürmek ve geleceğin uygun fiyatlı elektrikli araçlarını desteklemek amacıyla ABD merkezli yeni LFP batarya fabrikaları kurmayı planlıyor. General Motors'un bir sonraki Chevy Bolt modelinde Kuzey Amerika menşeli LFP hücreler kullanma stratejisi bu yönde atılmış bir adım olsa da düşük maliyetli elektrikli araçlara olan uzun vadeli talep belirsizliğini korumaya devam ediyor.
Oldukça değişken ve dinamik bir yapı sergileyen elektrikli araç pazarında, otomobil üreticileri şu an için temkinli bir bekleyiş stratejisi izliyor. Uzmanlar, birçok şirketin yatırım kararlarını erteleyerek pazarın netleşmesini beklediğini, bu belirsizlik ortamının bir süre daha devam edebileceğini ifade ediyor. Aşırı arz krizi, geleceğe yönelik yatırımları geciktirebilir ve şirketleri batarya kimyası, teknolojisi ve model planları konusunda daha esnek olmaya zorlayabilir. Kısa vadede bu dengesizlik tüketicilere fiyat avantajı sağlayabilirken, uzun vadede inovasyonu yavaşlatabilir ve küresel elektrikli araç pazarının büyüme ivmesini olumsuz etkileyebilir.
Türkiye pazarı ise bu küresel gelişmeleri kendi lehine çevirebilecek bir konumda bulunuyor. Hükümetin elektrikli ve hibrit araçları teşvik eden vergi düzenlemelerini uygulamaya koyması, şarj altyapısının hızla yaygınlaşması ve geçtiğimiz yıla kıyasla iki katına çıkan elektrikli araç satış hacmi, Türkiye'nin bu alandaki potansiyelini gözler önüne seriyor. Ancak özellikle Avrupa Birliği'nin uyguladığı bazı düzenlemeler nedeniyle Türkiye'nin elektrikli araç kotası halen düşük seviyelerde seyrediyor. Bu durum, maliyetlere doğrudan yansıyor. Küresel batarya arz fazlasının ve diğer pazarlardaki talep düşüşünün, Türkiye'ye fiyat ve kota açısından önemli avantajlar getirme ihtimali ise sektör temsilcileri tarafından dikkatle takip ediliyor.
Tüm Marka ve Modelleri Sizin İçin Araştırıyoruz
Siz de araç karşılaştırma sayfamızdan birbirinden farklı özelliklere sahip araçlara tek bir tıkla göz atabilir ve dilediğiniz araçları anında karşılaştırabilirsiniz.
Sifiraracal.com, sitemiz üzerinden otomobil kampanyalarını inceleyebilir, tek bir tıkla sıfır araç kampanyalarına ulaşabilir ve anında size özel ücretsiz fiyat teklifi alabilirsiniz.
Giriş
